🌪️ Osmanlıda Gün Başı Ağaları Ne Iş Yapar

Mide, kalp, mesâne ve ruhî hastalıklara pek ender tesâdüf edilirdi. Her semtte ancak bir doktor olurdu. O da o mahalleye kâfî gelirdi. Herkes namaz kıldığı, az yediği ve fazlaca yürüyüş yaptığı için, adaleler harekette olması bakımından, kireçlenme ve romatizma hastalıkları da az görülürdü. Cuma günleri hafta Temel İletişim Alanları İç İletişim Pazarlama İletişimi Gündem Yönetimi Dış İlişkiler Toplumsal Sorumluluk E-İletişim İletişim teknolojilerindeki değişiklik, halkla ilişkiler mesleğinde çok ciddi değişiklikleri meydana getirdi. e – PR gibi veya web iletişimi gibi yeni bir uzmanlık alanını da günümüze taşıdı GünbaşıAğaları Ne Iş Yapar ile ilgili tüm video, Günbaşı Ağaları Ne Iş Yapar fotoğrafları ve Günbaşı Ağaları Ne Iş Yapar haberleri Haber46 sitemizde Foto Galeri Videolar Has Aşçıbaşı Ahmet Özdemir. Osmanlı Mutfak tarihinde saray mutfağındaki mutfak bölümlerindeki deneyimli aşçıların en bilgilisi ve en yetkilisine verilen isimdir. Osmanlı'da "has" en iyisi anlamına gelmekle birlikte, çoğunlukta padişaha ait, padişahın hizmetinde olan "kişi" yada "alan" anlamına gelir. Neçakal uluması ne duygularını hüzne götüren türküleri özellikle çalanlar hiç ilgilendirmiyor. Umut karşısında! Şimdi ona sahip çıkma zamanı, elinin tersiyle umudu karartmak isteyenleri çöplüğe atma zamanı. Ve o 1919’da olduğu gibi bu gün de, o onuru yaşamak için kendine sahip çıkacaktır. GünbaşıAğaları ne iş yapar? ile ilgili haber, galeri ve video içerikleri. keyboard_arrow_up BİST 2.032. keyboard_arrow_up USD 13,6478. keyboard_arrow_up EURO Buzgibi havalarda herkes eve kısılıp kalmış iken hiçbir iş tutmaz diye düşünmeyin. Böylesi soğuk zamanlarda bile paraya para demeyen kişiler var. Bu yazımızda o kişiler ne iş yapıyor diye bakacağız. Tatava yapmadan hemen konuya girelim: 1) Kayak parkuru işletmek Bu havalarda kayakçılara çalışmak para yapar. NQLCLZ. arap köle tüccarları tarafından afrika'dan henüz 7-8 yaşlarındayken kaçırılıp hadım edilen bu işlem gayet ilkel koşullarda yapıldığından hadım edilenlerin ancak onda biri sağ kalırmış, küçük suratlı, ince boyunlu, tiz sesli adamcağızlar. gökhan akçura’nın "ay’a seyahat" adlı kitabında konuyla ilgili ilginç alıntılar var, bunlardan biri de ağaların kadınlara olan ilgileri ve cinsel yaşamları konusunda"cinsel uzuvlarının kesilmiş olmasına rağmen, harem ağaları kadınları severler. bu yoldaki hisleri çok şiddetlidir. saraylarda harem ağası, sevmek üzere, kendisine genç ve güzel bir kadın intihap eder. artık bu kadın onun gözdesi, kendi malıdır. onu himaye eder, kollar. ... harem ağası kıskançtır; zalim ve gaddar olur. şayet sevgilisi, efendisinin nazarı dikkatini celbederse, bu hal onu nevmit eder, çılgınlaştırır, adeta kudurtur. tehdit, gözyaşı, buhranlar velhasıl tatmin ve teskin edilmeyen aşkın bütün tezahürleri alâtından mahrum olmalarına rağmen harem ağalarında cinsi insiyak ve şehvet tam ve hatta mübalağalıdır. bu his iptidai değildir, bilakis çok iyi inkişaf etmiştir. harem ağası sever ve çiftleşme fiilinden çok haz duyar. eksik uzuvlarını kadınınkine sürterek veya her hangi diğer bir vasıta ve suretle sevgilisinin zevkini tatmin etmeye, keyfini getirmeye çabalar, hatta evlenen harem ağaları da vardır." ilk çağlarda asur ve perslilerde ortaya çıkmış daha sonra memlüklere geçip osmanlı sarayında kurumlaşmıştır. harem-i hümayundeki görevleri koruma ve gözetmenliktir. osmanlılara mısır valilerinin gönderdiği en gözde hediyeler hadımlaştırılan harem ağalarıdır. penisleri degil testisleri kesildigi icin gayet de iliskiye girip herkes onlari etkisiz eleman kabul ederken haremi elden gecirdikleri, hatta onlar ile munasebette bulunan kadinlarin daha sonralari haremden cikip baska pasalarla evlendiklerinde kocalarindan ayni zevki almadiklari ustune bu sebepten oturu cok kan dokuldugu rivayet olunan zumredir. bkz kurda kuzu emanet etmek 1870 yılında çekilen bir harem ağası fotoğrafı. siyahi olan hadım ağaları herem hizmetinde olurlardı. sayıları az, pahaca en değerli ağalar hadım ağalarının özellikleri elbette hadım edilmiş ağalar ak hadımlar tümden değil kısmen hadım edilirler, ancak kara ağaların cinsel organları tümüyle kesilirdi. bu nedenle düzgün işeyebilmek için kuşaklarında taşıdıkları pipet benzeri bir kamışa gereksinim duydukları rivayet hadımlar, belirli dönemlerde oldukça fazla sayıda ithal edilirdi ve çocuklarına bakamayacak kadar yoksul ailelerin, her ne kadar cinsel olarak ampüte edilmiş, sakat bırakılmış olsalar dahi, çeşitli saray, çiftlik ve zenginlerin emrinde ileride ferah bir hayat yaşama umuduyla tüccarlara sattıkları çocuklarının sayısı da bu güruh içerisinde hatırı sayılır miktardaydı. içerisinde asıl temin kaynakları aşağıdaki şekilde nakledilmiştir;ak ağalar; ağırlıkla güney hindistan'daki golkonda kolkonda krallığı, assam, butan, arakan ve ilerisindeki pegu gibi güney asya,kara ağalar; neredeyse tamamı bir gezginin 1600'lü yılların ortasında verdiği örneklere göre, kara hadım ağaların fiyatları altı yüz ekü civarındayken, sıradan diğer hadım ağalar ise yüz ekü civarında. en azından anlaşılmaktadır ki, kara hadımlar diğerlerinden 5-6 kat daha ne kadar içerisinde nice dramlar barındırdığı aşikar olan hayatlar içerse de, hadım dünyasının bir kısmının ahval'i de böyleymiş. Eski Türklerde “Evini cennet yapan, dişi kuştur!” tâbiri kendileri müsrif olmadıkları için çocuklarına da aynı duyguyu aşılarlardı. Bu duyguyu alan çocuğun cebinde dâimâ para bulunur, ancak vâlideynleri tarafından kendilerine isrâf edip vara-yoğa harcamamaları, kimseden ödünç istememeleri, hem de fakirlere elden geldiği kadar yardım etmeleri telkîn edilirdi. Böylece çocuklar, diğergâmlığa alıştırılırlardı. Kul hakkından, borçlanmaktan ve borçlu kalmaktan çok korkulurdu. Borçlu olan, açlığa bile râzı olurdu da yine borcunu vaktinde öderdi. Bu ahlâka sahip olduğu için istediği zaman herkesten ödünç alabilirdi. Çünkü dürüsttü, istikâmet ehli idi. Kadın, evin hanımı olarak evin işleri ve çocuklarının terbiyesi ile mükellefti. Erkek de dış işleri ile meşgul olur, evin ihtiyaçlarını te’min ederdi. Güzel bir dînî terbiye ile yetişen çocuk, gençliğinde değil âsî olmak, bilâkis herkesin takdirini kazanan, herkes tarafından sevilen, cemiyetin bir rüknü olurdu. Kur’ân-ı Kerîm ve din dersi hocalarına ve hürmete şâyan zevâta çok hürmet gösterilirdi. Onlara yapılan tâzim, diğer insanlara yapılandan ziyâde olurdu. OSMANLI'DA YEMEK KÜLTÜRÜ NASILDI? Yemek mevzuu bugünkü gibi zihinleri işgal etmezdi. Herkes önüne ne konursa onu yer, Allâh’a şükrederdi. Kuru ekmek dahî yenilse büyük bir huzur içinde yenilir ve yemekten sonra “hamd duâsı” ihmâl edilmezdi. Pederimiz oldukça varlıklı olmasına rağmen çok günler et yemediğimiz olurdu da, yiyemedik diye bir noksanlık duymazdık. Ayrıca lüzumundan fazla tıka basa yenilmezdi. Ete karşı bugünkü gibi aşırı düşkünlük yoktu. Mide, kalp, mesâne ve ruhî hastalıklara pek ender tesâdüf edilirdi. Her semtte ancak bir doktor olurdu. O da o mahalleye kâfî gelirdi. Herkes namaz kıldığı, az yediği ve fazlaca yürüyüş yaptığı için, adaleler harekette olması bakımından, kireçlenme ve romatizma hastalıkları da az görülürdü. Cuma günleri hafta tatili idi. Bütün resmî dâireler, mektepler, husûsî ve umûmî bütün müesseseler kapalı olurdu. Kimi istirahat eder, kimi gezerdi; bağlık-bahçelik ve ormanlık yerler tercih edilirdi. Kimi de evinin noksanları ve yapılacak işleri ile meşgul olurdu. Halkın çoğu yeni elbiseler giyerek cuma namazına giderdi. Bilhassa Eyüp Sultan Câmii çok kalabalık olurdu. Cuma namazı hutbesi kısa okunur, fazla uzatılmazdı. Farzdan sonraki on rekât da huzurla kılınır, tavuğun yem kaptığı gibi yatıp yatıp kalkılmazdı. İmam efendiler, bu hususta çok dikkatli ve hürmetli idiler. Namazın sebep ve gâyesinin ne olduğuna âşinâ idiler. Çiçek sevgisi vardı. Herkes kendisi yetiştirir, büyütürdü. Memleket yeni işgalden kurtulmuş olduğundan, yaşanan umûmî fakirlik dolayısıyla çiçek yetiştirmek için saksı bile bulunmazdı. Ancak konserve kutuları gibi şeylerden istifade edilirdi. Meraklıları kendi emekleri ile yetiştirdikleri o çiçeklerdeki âhengi, revnaklığı ve kokuyu ruhlarına sindire sindire seyreder ve koklarlardı. Kaynak Osman Nûri Topbaş, Âbide Şahsiyetleri ve Müesseseleriyle Osmanlı, Erkam Yayınları İslam ve İhsan Osmanlı devletinde insanların yaşam tarzı, yaşanan ilginç hadiseler hep merak duyduğumuz konular olmuştur. Sizler için Osmanlı İmparatorluğu döneminde sosyal yaşam ile ilgili 11 maddelik kısa bilgileri sizler için bir araya getirdik. Kısa Bilgiler - Kanuni devrinde, Alvaryo Gritti adında ki Venedik elçisinin Taksim tarafında bir sarayı vardı. Kendisine yazılan tüm resmi evraklarda Beyoğlu diye hitap edilirdi. Bugünkü Beyoğlu isminin ondan geldiği söylenmektedir. - Osmanlı imparatorluğu, kuruluşundan yıkılışına kadar geçen sürede 192 savaş yapmıştır. Bu savaşların 26’sını kaybetmiş, 11’inde netice alamamış ve 155’ini kazanmıştır. - İstanbul’da, sürücü beygirleri bulunurdu. Sürücüler beygirlere binince, müşterilerin arkasından koşarak giderlerdi. Bunlar toplu halde Eminönü’nde olurlardı. - Osmanlı sarayının buzu, Keşiş dağından Uludağ getirilir ve buz için hususi kayıtlar tutulurdu. - Fatih camii, Fatih Sultan Mehmet’in yaptırdığı cami değil, zelzeleden yıkılan caminin yerine 3. Mustafa’nın inşa ettirdiği camidir. - Eskiden kadınlar hamama mücevherlerini takıp giderlerdi. Yıkanırken mücevherleri kabak şeklinde gümüş çemberli çekmecelere koyarak yanlarına alırlardı. Bu bir statü sembolü olarak kabul edilirdi. - Kanuni zamanında 80 yaşında olan Kemankeş Ahmet Ağa, bir iddia üzerine Çarşı kapısının zincirlerine asılmış, bacaklarını da bindiği ata sıkıştırmış ve bu halde atı ile birlikte kendisini havaya kaldırmıştır. - Genellikle cami avlularına yapılan sadaka taşlarına bırakılan paralardan yoksullar ihtiyacı kadar alırdı. Bu durum toplum ahlakının ne kadar yüksek olduğunun en büyük belirtisidir. - Anlatılanlara göre meşhur Pehlivan Kara Ahmet, Yeşil tulumbada kahvede otururken ansızın ölmüştü. Ölürken sarıldığı demir parmaklıkların dokuz çubuğunun birbirine geçtiği rivayet ediliyor. - O dönem sokak lambası bulunmadığından geceleri sokağa çıkan halk, camlı veya muşambalı fener kullanırdı. - Günlük gazete olmadığı için o dönemde bazı devlet emirleri, tellallar vasıtasıyla halka duyurulurdu. Tellarlar, “komşular, komşular! Bu gece camiye buyurun, tembih var!” diye bağırarak halkı camilere toplarlardı. Köle tüccarlarının eline geçtiklerinde hadım edildiklerinden, dünyaları karardı. Sonra bir büyük cihan devletinin sarayında açtılar gözlerini. Ağalar Ocağında tam bir görev adamı olarak yetiştirildiler. Padişaha en yakın olmanın gururunu doyasıya yaşadılar. Osmanlı hareminin asırlarca bir sır olarak kalmasını sağlayanlar onlardı... Onlar genellikle Habeşistan ve Orta Afri­ka'da daha çocuk yaş­ta iken çe­şitli yollarla esir tüccar­ları tarafın­dan elde edilirlerdi. Ardından ve belki de ne olduğunu dahi anlama­dan bir operasyonla hadım edilirler­di. Ancak aşağılık insanlar elinde ya­şama ve üreme zevklerini körelten bir ameliyeden geçmenin, kendileri­ne ne gibi hür ikbal kapısı açtığını da elbetteki bilemezlerdi. Nitekim hadım edilen bu çocuklar artık saraylara layık bir meta idiler. Saray ise onlar için hiç bir zaman basit ve silik insanların hizmet verdi­ği bir mekan olmadı. Mısır, Kuzey Afrika, Endülüs ve Hindistan saraylarında bazıları idare­cilik, bazıları illerde valilik yaptılar. Bazılarıkumandan oldu. Seferlere katılarak orduları donanmaları sevk ve idare ettiler. Osmanlı sarayına gelenler ise ağa namıyla anıldılar. En yüksek merte­be olan Dârüssaâde ağalığına varan­ların derecesi Sadrazam ve Şeyhülis­lamdan sonra gelirdi. İşte Osmanlı sarayında hayat sü­ren zenci hadımların serüveni... Hareme gelişleri ve yetişmeleri Bilindiği üzere Osmanlı devletin­de saray Harem, Enderun ve Bîrun denilen üç ayrı teşkilâtla yönetiliyor­du. Harem ağaları ile Enderun teşki­lâtında Bâbüssaâde cemaatine men­sup ağalar tavâşî hadım idi. Ortaçağ'da Müslüman ve Türk devletle­rinde mevcut olan tavâşî veya hadım ağalar Çelebi Sultan Mehmed zama­nından itibaren Osmanlı sarayında da görevlendirildiler. Bunlar beyaz hadımlar akağalar ve zenci hadım­lar karaağalar olmak üzere iki ayrı sınıftı. Akağalar sarayın Enderun bölümünün başladığı yer olan ve Bâbüssaâde denilen kapısında gö­revli olduklarından kendilerine Bâ­büssaâde ağaları unvanı verilmişti. Amirleri olan Bâbüssaâde ağası, ay­nı zamanda bütün Enderun ve Ha­rem görevlilerinin amiriydi. İslamiyet, insanları hadım etmeyi yasak ettiğinden, ilk zamanlarda, hele imparatorluğun genişlediği sıra­larda. İstanbul'a bol sayıda Macarlar'dan Almanlardan ve Slavlardan esir getiriliyordu. İlk akhadımlar bunlar arasından sağlanıyordu. Da­ha sonraları Gürcü, Ermeni ve Çerkezler'den satın almak yoluyla sağ­landı. Son yüzyıllarda Kapı ağaları, görevlerini yanlarındaki akağalarla yaparlardı. Kapı ağası , Bâbüssaâde'nin sağ tarafındaki odada, aka­ğalar ise onun karşısındaki odada yatıp kalkarlardı. Bâbüssaâdeyi bekleyen akağala­rın en önemli görevi, padişahın mabeyin daireleri ile harem dairesini korumaktı. Bunun için, ilgililerden başka hiç kimseyi Bâbüssaâde'den içeri sokmazlardı. Sarayın en iyi ko­runan kapısı burası idi. Kimi za­manlarda kapıyı koruyan ağaların sayısı 20-30’u bulurdu. Kapı ağaları, padişahlarının savaş­ta ve barışta ve câmiye gidişlerinde yanında bulunurlar, göçlerde ve ava çıktığı zamanlarda saraydan ayrıl­mazlardı. Eğer bir dış göreve atanır­larsa vezirlik pâyesiyle Mısır valisi olurlardı. Kapı ağasından sonra, baş­ta haznedarbaşı olmak üzere, kilarcıbaşı, saray ağası, saray kethüdası ve baş kapı oğlanı gelirdi. Kapı ağalanndan büyük devlet hizmetinde bulunan kimseler vardır. Bunlar arasında II. Murad zamanın­da Rumeli Beylerbeyi olan Hadım Şahabeddin Paşa. II. Bayezid zama­nında vezîr-i azam olan Hadım Ali Paşa, Yavuz'un sadrâzamı Hadım Si­nan Paşa, Kanunî 'nin sadrâzamı Ha­dım Süleyman Paşa, IV. Murad'ın sadrâzamı Gürcü Mehmed Paşa sa­yılabilir. Asıl harem kısmında yani sarayın kadınlara ait bölümünde ise siyah hadımlar karaağalar kullanılmıştır. Bunlar başlangıçta Bâbüssaâde ağa­sının emri altındaydı. 1582'de Habeş Mehmed Ağa'nın kızlar ağalığı dö­neminde bu yetki zenci hadım ağa­larına geçti. Bundan sonra zenci ha­dım ağaları, haremin idaresini salta­natın kaldırılmasına kadar ellerinde tuttular. Kendilerine hareme Dârüssaâde denilmesi dolayısıyla Dârüssaâde ağası ve haremdeki kadınların amiri olmaları sebebiyle de kızlar ağası denilmiştir. Harem ağaları diye de meşhur olmuşlardır. Bu tarihten sonra akhadım ağaları ise sadece Bâbüssaâde'nin korunması ile meş­gul olmuştur. Esir tüccarları Habeşistan ve Orta Afrika'ya kadar giderler, türlü yollar­la elde ettikleri zenci çocuklarını ha­dım ettirdikten sonra Mısır, İstanbul başta olmak üzere, öbür Akdeniz li­manlarında satarlardı. Osmanlı harem teşkilatında kulla­nılmak üzere satın alınan zenci ha­dımlardan zamanla bir ocak kuruldu ve buna ağalar ocağı adı verildi. Ağalar ocağına alınan zenci ço­cukları, kendilerinden daha büyük zenci hadım ağalarınca yetiştirilirdi. Bunlara Türkçe öğretilir daha ziyade çiçek isimli adlar verilirdi. Sarayın ve haremin âdabı hem nazarî ve hem de amelî olarak öğretilirdi. Tıpkı En­derun okulunda olduğu gibi, ağalar ocağında da, hadımların sıkı bir di­siplin içinde yetiştirilmelerine çok dikkat edilirdi. Belli bir yaşa kadar eğitilen hadımlar, bu süreyi doldurduktan son­ra haremde bulunan şehzadeler, kadınefendiler, sultanlar, ve valde sul­tanların hizmetine verilirler, burada bir çeşit staj görürlerdi. Bu ocaktan yetişenlere genellikle harem ağaları ismi verilirdi. Yine dışarda evli bulu­nan sultanların ve hanedan üyeleri­nin saraylarına da hadım ağaları bu ocaktan gönderilirdi. Harem'e ilk giren zenci ağa en aşağı unvanı ile hizmete alınır, ocak defterine kaydedilir ve ortancalar içinde muteber bir lalaya el öptürülürdü. Bunlar nöbet kalfaları deni­len ağaların emirlerine uyar, harem kapılarını beklerlerdi. Bu sırada Dârüssaâde Ocağına ait usul ve kanu­nu öğrenip acemi ağalığa geçerlerdi. İçlerinden en kıdemlisi nöbet kalfa­sı olurdu. Acemi ağalar nöbet kalfa­sından sonra ortanca olurlardı. Or­tancalar kapı nöbetine nezaret ederlerdi. Ardından hâsıllı hasırlı olup onikinci hâsıllının en eskisi ter­fi ederek yayla başkapı gulâmı, son­ra Yenisaraya başkapı gulâmı ve da­ha sonra Eskisaray ağası olurdu. Es­ki Saray ağaları terfi ettirilip Dârüssaâde ağalığına getirilirdi. Normal yükselme bu şekilde olurdu. Dârüssaâde ağalığına ayrıca padi­şah lalalığı, musâhib-i şehriyâri ve hazînedâr-ı şehriyârîlik görevlerin­den bulunanlar da tayin edilebiliyorlardı. Yine valide sultan başağaları Dârüssaâde ağası olabiliyordu. Dâ­rüssaâde ağalığına tayin edilen şah­sa padişah huzurunda samur kürk giydirilir ve ağalığını ilân için hatt-ı hümayun gönderilirdi. Bu hatt-ı hü­mayunlar bir nevi görev yönetmeliği niteliğindeydi. Görevleri Dârüssaâde ağaları görevleri gere­ği padişahlara ve padişah ailelerine olan yakınlıkları sebebiyle önce sa­rayda, sonra da özellikle XVII. ve XVIII. yüzyıllarda devlet yönetimin­de etkili olmuşlardır. Dârüssaâde ağalarının görevleri arasında Haremeyn evkafı nazırlığı önemli yer tutuyordu. l668'de Dâ­rüssaâde ağası nezaretinde 313 vakıf vardı. Bu vakıfların 112'si İstan­bul'da, otuz yedisi Rumeli'de 164'ü Anadolu'daydı. Nezaretinde bulu­nan vakıflardan Dârüssaâde ağasının nezaret hakkı olarak belirli gelirleri vardı. Asli görevleri Haremin idaresi olan Dârüssaâde ağalarına başka önemli görevler ve işler de verilirdi. Padişahlar her hangi bir konudaki emirlerini Dârüssaâde ağalarına Hatt-ı hümayunlarıyla bildirirler on­lar da günün hangi saati olursa ol­sun meselelerini padişaha arz edebilirlerdi. Valide sultanla konuşabilirler padişah ve devlet ileri gelenleri ara­sındaki yazışmayı ve protokolü sağlarlardı. Valide sultanlar tarafından şer'i meselelerde vekil bırakılabilen Dâ­rüssaâde ağaları zaman zaman sefer­lerde rikâb-ı hümâyun görevlerinde bulunurlar, ayrıca valide sultanların ve küçük sultanların has ve mukâtaalarına da bakarlardı. Saray tarafından yaptırılan camile­rin inşaat ve tamirat masraflarını Dâ­rüssaâde ağası görürdü. Nitekim Sul­tan Ahmed Camii Dârüssaâde ağası Mustafa Ağanın nezaretinde yapıl­mıştır. Dârüssaâde ağası ayrıca çeşitli si­parişler için kuyumcu, bezirgan, kürkçü, terzi vb. esnafla görüşür, numune görür, eşya satın alır ve ya­pılan hesapları gözden geçirirdi. Her çarşamba günü de nezaretleri altın­daki vakıfların islerini denetlemek üzere Orta Kapı dışında Has Ahur Kapısı tarafında bulunan Dârüssa­âde ağası yazıcısı odasında divan akdederlerdi. Ayrıca her yıl receb ayının on ikin­ci günü tertiplenen ve surre gönde­rilmesiyle ilgili olarak sarayda yapı­lan merasim Dârüssaâde ağası baş­kanlığında gerçekleşirdi. Dârüssaâde ağaları padişahların ölümleri sırasında yanlarında bulun­muşlardır. Ölüm halinde durumu sadrazama bildiren de genellikle Dârüssaâde ağaları olmuştur. Yine tahta çıkacak olan şehzadeyi silâhdar ağa ile birlikte Bâbüssaâde'de kurulan tahta oturtma ve ilân tören­lerinin düzenlenmesini sağlarlardı. Bunun yanı sıra bayram ve kılıç ala­yı törenlerinde de bulunurdu. Valide sultanların Eski Saraydan Yeni Sa­ray'a nakillerinde Dârüsaâde ağası ve maiyeti görevliydi. Yeni bir şehzade ve hanım sultanın do­ğumu önce Dârüssaâde ağasına haber verilirdi. Valide sultan ve sadrazamın be­şik alayı ile gelen beşikleri ve nişan alayı ile gelen nişan takınıları Harem'in Araba­lar kapısında Dârüssaâde ağasına teslim edilirdi. Hanım sultanların nikâhlarında ve­kili Dârüssaâde ağası olurdu. Nikâh Dârüssaâde ağasının odasında kıyılır ve düğün törenleri onun tarafından idare edilirdi. Harem ağaları ve bal­tacılarla birlikte gelin alayında hazır bulunan Dârüssaâde ağası, şehzadelerin ilk derse başlayacakları zaman yapılan merasime de katılırdı. Padişaha yakınlıkları ve derecele­rinin üstünlükleri sebebiyle Dârüssa­âde ağaları içinde zaman zaman gö­revini kötüye kullananlar, suistimallere karışanlar ve rüşvet alanlar ol­muştur. Bu gibiler suçları ortaya çık­tığında şiddetle cezalandırılmışlardır. Dârüssaâde ağalığının belirli bir müddeti yoktu. Nitekim Hacı Beşir Ağa III. Ahmed ve I. Mahmud za­manlarında yirmidokuz yıl bu görev­de kalmıştır. Habeş Mehmed Ağa'nın 17, İdris ve Yusuf ağaların 16'şar yıl görevde kalmalarına karşı­lık İshak Ağa üç ay, Musahip Meh­med Ağa ise ancak birkaç gün ha­rem ağalığı yapabilmiştir. Dârüssaâde ağalarının azilleri ya Cuma günü padişahın namaza gitti­ği camide veya eğlenmek için gittikleri bir köşkte ani olarak yapılırdı. Surre alayları sırasında azledilenler de olmuştur. Azledilen ağalar genellikle Mısır'a gönderilirlerdi. Bunun yanısıra bazı­ları Hicaz, Gelibolu, Kıbrıs, Limni ve Şam'a da sürülmüşlerdir. Bütün bun­ların yanı sıra emekli olunca kendi rızası ile sürekli haremde Karaağalar dairesindeki odada ömürlerini sür­dürenler de görülmüştür. Emekli Karaağanın odası Karaağalar dairesinin üst katındaydı. İçlerinden Moralı Beşir Ağa ve Mercan Ağa gibi siyasi nüfuzu kendi menfaatleri için kulla­nanlar ve suiistimallere karışanlar idam edilmişlerdir. Üsküdar'da Seyyid Ahmed deresi civarında Pilavcı Bayırı caddesinde harem ağalarına ait bir kabristanlık bulunuyor ve vefat edenler burada defnediliyordu. Ancak İstanbul'un başka yerlerinde defnedilenler de olmuştur. Nitekim 1792'de vefat eden Bilal Ağa Eyüb Sultanda gö­mülmüştür. Hayır hizmetleri Harem ağalarının uhdelerinde haslar, mukataalar bulunduğundan bir kısmı, özellikle uzun müddet gö­rev yapanları bir hayli zenginleşmiş­tir. Bunlar cami, mescid, medrese ve mektep gibi çok sayıda hayır mües­seseleri yaparak isimlerini ebedileştirmişlerdir. Bunlardan IV. Mehmed'in kızlar ağası Abbas Ağa Beşiktaş'ta ve Mol­la Gürani yolunda birer cami, Laleli'de hamam, Demirkapı'da sebil yaptırmıştır. İstanbul'da Çarşamba pazarında bir cami yaptıran Habeş Mehmed Ağa ayrıca Tuna kıyısında­ki İsmail geçidini onararak kasaba haline getirmiştir. III. Ahmed ve I. Mahmud zaman­larında toplam 29 yıl ağalık görevin­de bulunan meşhur Hacı Beşir Ağa ise ilim ve maarif ehlini himaye et­mesinin yanısıra pek çok hayır eseri de yaptırmıştır. Bunların başlıcaları Babıâli'de cami, sıbyan mektebi, medrese, kütüphane, tekke ve sebil­den meydana gelen bir külliye; Eyüp'te bir darülhadis, kütüphane ve çeşme; Topkapı Sarayı içinde bir mescid; İstanbul'un çeşitli yerlerinde çeşmeler; Medine'de bir medrese ve kütüphane; Kahire'de bir sebil ve mektep; Ziştovi'de bir medrese ve kütüphanedir. Ayrıca Bağdat'ta İmam-ı Azam Camii Kütüphanesine de bir miktar kitap vakfetmiştir. Yine büyük bir servet sahibi oldu­ğu anlaşılan Moralı Beşir Ağa da İs­tanbul'un bazı camilerini tamir etti­rip ibadete açtırmış ve şehrin bir çok yerinde çeşmeler yaptırmıştır. Onun ilim adamlarını himaye ettiği de adı­na yazılan pek çok eserden anlaşıl­maktadır. Ben hayatta oldukça... Harem ağalarının en ünlülerinden olan Hacı Beşir Ağa muhtemelen XVII. yüzyıl ortalarında doğmuştur. Küçük yaşta zenci köle olarak İstanbul'a getirilmiş ve Kızlar ağası Yapraksız Ali Ağa'nın yanında padişah musahipliğine yükselen Beşir Ağa 1705'te saray hazine­darı sonra Hicaz'da Şeyhülharemlik makamına tayin edildi.. 1717'de İs­tanbul'a getirilerek Dârüssaâde ağası oldu. Hacı Beşir Ağa, I. Mahmud Han'ın kendisine sorduğu bazı şeylere isabetli mütala­alar getirdiğinden dolayı padişahın itimadını kazanmıştı. Bilhassa İran meselesinde adeta bir hükümdarmış gibi hareket etmiştir. Nadir Şah'la yapılan sulh görüşmelerinde Reisülküttab Ragıb Efendi meşhur Ko­ca Ragıb Paşa İran elçisiyle mükalemeye memur edilmişti. Nadir Şah, Osmanlıların Caferi mezhebini beşinci mezheb olarak tanımasında ısrar etmekteydi. Bizim ulema­nın tereddüt ve muhalefeti sırasında Ragıb Efendi Mezheb-i hak dörttür, lakin padişahımızın hükmü cari olan kazalarda padişahın Hanefi mezhebinde olmasına binaen dört mezhebten olanların davasını Hanefi mezhebi üzere ictihad ederler ve hüküm verirler, Caferi mezhebi dahi tasdik olun­sa yine memleket-i Osmaniyyede hanefi mezhebi cari olur. Bu tasdik lafzı murat bir şeydir; bunun için otuz seneden beri Anadolu harab ve nice yüzbin nüfus telef ve hazine boş kalıyor. Bundan başka devletin Moskov ve Nemçe gibi düşmanları zuhur etti ve şimdi 1155 senesi kuru bir kelam için böyle zarurette şer'in müsaadesi var­dır, umumi zarardan hususi zarar evladır, demişti. Ragıb Efendi'nin bu sözünü duyan Hacı Beşir Ağa ona ; Bir daha bu kelamı lisana alma, mademki ben hayattayım, mezheb-i erbeaya mezheb-i batılı, beşinci olarak koydurmam sözleriyle nüfuzunu göstermişti. Haremdeki ikamet yerleri Topkapı Sarayı harem dairesinde Dârüssaâde ağaları ve Harem ağala­rının görevli oldukları ve ikamet et­tikleri yerleri vardı. Bu kısım kubbealtı ile zülüflü bal­tacılar koğuşu arasındaki Araba Kapısı'ndan içeri girilince asıl harem kapısına kadar devam eden üç bö­lümden ibaret antre niteliğindeki yerdir. Araba Kapısından girildiğinde ilk bölüm kare biçimli bir yer olup üze­ri kubbe ile örtülüdür. Dört tarafında bulunan dolaplar sebebiyle buraya Dolaplı kubbe denmiştir. Dolapla­rında murassa eşya, mücevherat, pa­ra, surre merasiminde kullanılan eş­ya ve Dârüssaâde Ağası nezaretindeki Haremeyn evkafına ait vakıf ka­yıtları saklanırdı. Dolaplı kubbeden bir kapı ile ge­çilen Şadırvanlı sofanın solunda Ka­raağalar Mescidi yer alır. Mescid, Şa­dırvanlı sofaya tonozlu bir koridorla bağlı iken karşı köşesinden harema­ğaları taşlığıyla doğrudan irtibatlıdır. Gezinti yerindeki kapının iç tarafında mermer üzerine kazılı olarak, Şe­faat yâ Resûlallah yâ Habîballah ya­zısı, karşı kapı üzerinde ise Ya Rabbi bizi ateşten cehennemden koru ve Cennetine dahil eyle manasında dua kitabesi vardır. Mihrabın üzerinde ve dinarların tavana yakın yerlerinde girift ve gü­zel yazı ile çeşitli ayet-i kerimeler yer almaktadır. Binanın arkasında Karaağalar/Harem ağaları hamamı vardır. Şadırvanlı sofadan asıl harem ka­pısına ulaşan uzun taşlığa yolun so­nunda yer alan Karaağalar koğuşu nedeniyle de revaklı yol denmiştir. Haremin ilk taşlığı olan bu avluya Haremağalarının yaşadığı bir çok mekan açılır. 1665 yangınından sonra yenilenen bu mekanlar arasında Haremağaları koğuşu. Dârüssaâde ağası Dairesi, Şehzadeler Mektebi, Muhasipler, Cüceler, Hazinedar Da­iresi ve Karaağalar Nöbet yeri yer almaktadır. Karaağalar Koğuşu, Karaağalar taşlığının solunda, mescid ile Şehza­deler Mektebi arasındadır. Buraya taşlığa bakan yoldan girilir. Koğuşa girilen yerdeki mermer kitabede Devletin bu başşehrine bizim zama­nımızda 1079-1668 ve bizden sonra gelip padişaha hizmetle şeref bulan kardeşlerimiz bilesiniz ki eski ve yeni, küçük ve büyük aramızdan bir ağa kardeşimiz azad oldukta Al­lah rızası için üçer aylık ulufemizi o yoldaşımıza vermek uygun görül­dü... Bizden sonra gelen ağa kar­deşlerimiz de karşı gelmeyip konula­nın aksine hareket etmeyeler, yazılı­dır. Karaağalar koğuşu uzun bir kori­dorun iki tarafında üçer kat boyun­ca sıralanan odalardan oluşur. Kori­dorun sonunda dışı çini ile kaplı süslü bir ocak yer almaktadır. Bu nedenle buraya Ocak Başı denilirdi. Koğuşun zemin katında Dârüssaâde ağasından sonra gelen ve Karaağaların başı olan Baş Kapı Gulâmı otu­rurdu. Kapısı üzerinde Bütün mü­minler kardeştir... ayet-i kerimesi yazılıdır. Bu kapının yanında bulu­nan sedire tahta başı denilir. Baş Kapı Gulâmı buraya oturarak maiye­tine emirler verirdi. Bu sedire ondan başkasının oturması yasaktı. Zemin kat on odadan ibaretti. Sol da bulunan beşi Baş Kapı Gulâmının selamlık, yatak ve misafir odala­rıdır. Bunların dördünün kapı, pen­cere ve duvarlardan başka yerleri eşsiz çinilerle süslüdür. Soldaki beş odadan ocağa bitişik olanı Baş Kapı Gulâmının yemek ve kiler odaları olarak kullanılmış, diğerleri ise deği­şik hizmetlere ayrılmıştır. Koğuşun birinci katında Karaağa­lar, ikinci katında Has Odalılar or­tancalar, padişahın saray hizmeti görevlileri, üçüncü katında ise ace­miler otururdu. Üst katlar zemin ka­tından daha büyük olup daha çok odalara sahipti. Ancak bu odalarda çini ve benzeri süslemeler yoktur. Karaağalar Koğuşunun Dârüssaâde Ağası Dairesine bitişen bölümü ge­niş bir hela mekanı olarak düzenlen­miştir. Haremağaları Büyük Biniş Rampası kenarındaki hamamda yı­kanırlardı. Dârüssaâde Ağası Dairesi, Kara­ağalar Taşlığının sonunda ve solda yer alır. Karaağalar Koğuşunun sa­ğındadır. İki katlı bir dairedir. Alt ka­tı Dârüssaâde ağasının dairesi üst katı ise Şehzadeler Mektebi olarak hizmet vermekteydi. Dârüssaâde Ağası Dairesi bir baş oda, servis odaları, kahve ocağı ve hamamdan ibarettir. Baş oda ahşap bir kubbe ile örtülüdür. Duvarları İz­nik ve Kütahya işi çinilerle kaplıdır 1665 harem yangınından sonra Başoda'ya bağlanan karanlık yatak odası da çinili ve ocaklıdır. Bu dairenin sonundan duvarları renkli çi­nilerle süslü bir merdivenle Şehza­deler Mektebine çıkılırdı. Harem-i Hümayun Kapısı, Karaağalar taşlığının bittiği yerde Cümle kapısı denilen ve Harem bölümünü Harem Ağaları bölümünden ayıran kapı gelmektedir. Bu kapı Haremin üç ana bölümünün bağlandığı Nö­bet yerine açılır. Kubbeli ve kemerli açık bir sahanlık olarak geçiş yeri halindeki kapıya mermerden, girift rumi desenli müşebbek taçlı bir sembolik boş kemerle girilir. Bu ke­mer üzerinde Ey iman edenler! Evleriniz dışındaki evlere izin isteme­den ve orada sakin olanlara selam vermeden girmeyiniz, mealindeki ayet yer almaktadır. Nöbet yerinin yan duvarı Ha­remdeki ünlü servili çini panoyla kaplıdır. Haremdeki hadım görevli­ler ancak nöbet yeri tabir edilen bu küçük odaya kadar girebilirlerdi. Burada nöbet tutan görevlilerin du­varda asılı duran davulları vardı. Ra­mazanda harem sakinlerini buradan sahura kaldırırlardı. Yine duvarların alt kısımlarında yiyecek ve içecekle­rin bırakılacağı taştan dolaplar gö­rülmektedir. Görevliler dışarıdan ge­tirdikleri yiyecek ve içecekleri ancak buraya kadar getirmekte ve daha içeriye girememekte idiler. Nöbetçilerin de gözlendiği yer Nöbet yerinin solundaki kapı ise Cariye koridoru ile Cariye ve Kadıefendiler taşlığına, ortadaki kapı Va­lide Taşlığına sağdaki kapı Altın Yol ile Padişah Dairesine bağlanır. Giriş, taşlıktaki Nöbet binasına bağlanan kemerli bir asma kat vasıtasıyla özel­likle geceleri kontrol altında tutulur­du. Asma kata bugün bile Kuşhane girişi tarafındaki duvarın içinde bu­lunan, taş, bir gizli merdiven ile çıkılabilir. Bu merdivenin karşısında Ha­zinedar ağa yatak odasına çıkan bir taş merdiven daha vardır. Bunlar ha­rem girişinin çok sıkı denetlendiği­nin işaretidir. Nöbetçi karaağa, hare­mi bekliyor ancak nöbetçiyi de as­ma katta bulunan Hazinedar ağa gö­zetleyebiliyor. Görüldüğü gibi padişahın hususi evi konumundaki harem son derece ciddi ve mükemmel bir tarzda ko­runmuştur. Bugün harem bölümleri­ni gezenler fiziki yapıyı gördüklerin­de bu durumu daha iyi anlamakta­dırlar. Haremi korumakla görevli ağalar dahi asıl hareme ancak padişahın iz­ni ile girebilirlerdi. IV. Mehmed'in küçük yaşta tahta geçtiği yıllarda Kösem Sultanın ağalara hitaben bir emir namesi şu şekildedir ; Ba'del yevm kendi halinizde olasız. Harem işlerine ve taşra umuru­na karışmayasız. Cümleniz azadsız kölesiz. Harem kapısı önünde otur­maktan gayrı işiniz yoktur. Size ta­yin olunan harem kapısı önünde olan odalardır. Eğer harem kapısın­dan içeri izinsiz bir adım girdiğiniz veya yazı gönderdiğiniz işitilir ise hiç aman verilmeden katl olunursu­nuz. Şayet mühim bir iş olup tarafı­mıza bildirmek icap ederse bir tezki­re ile kethüda kadına ifade edersiz. Ol dahi bize ifade eder. Osmanlılarda iç oğlanlarının bu­lunduğu enderun kısmı ve asıl ha­rem-i hümayundaki cariyeler nasıl sistemli bir eğilimden geçirilirse ağa­lar da küçük yaştan itibaren aynı şe­kilde mükemmel bir edep ve terbiye ile eğitilirlerdi. Görevlerini ve iba­detlerini en iyi bir şekilde yapmak­tan ve padişaha itaatten başka bir şey düşünmezlerdi. Buna rağmen özellikle Batı ve Çin saraylarında görevli hadımlar arasın­da yaşanan ahlaksızlıklardan yola çı­kılarak Osmanlı sarayında da hadım harem ağaları arasında ahlaksızlık olabileceği bazı yazarlarca ısrarla vurgulanmıştır. Ancak buna dair cid­di bir belge veya bilgi ortaya konu­lamamıştır. Nitekim ortaya belge ve bilgi denilerek konulanlar da Penzer ve Burton gibi batılı yazarların hayal mahsulü ürünlerinden başka bir şey değildir. Penzer The Harem isimli eserinde Valde sultan kethüda ve hazinedar ustadan kısaca bahsedip diğerlerinin ise sadece ismini zikrettikten sonra sıra kadın efendiler, ikballer, odalık­lar ve cariyelere gelince sanki orada imiş gibi döktürmeye başlamıştır. Bildiği bütün ahlaksız hikayelerini Osmanlı haremine uygulayan bu hayalperest yazarın padişahların cin­si münasebetleri hakkında bahset­tikleri, cariyeleri toptan öldürmek gibi sadistçe senaryoları okuyanların akıl sınırlarını da zorlamaktadır. Harem ağaları hakkında aleyhte bilgiler veren bir yazar da Topkapı Sarayında 18 yıl teberdarlık görevin­de bulunmuş Derviş Abdullah'tır. Ancak onun eserini okuyanlar ağalar hakkındaki ağır ve galiz ifadelerini görünce ve hayat hikaye­sine de vakıf olunca arzusuna erişememiş, menfaatleri zarar gör­müş bir kişinin psikolojisi ile yaz­dığını kolayca çıkarırlar. Bu bakım­dan eserde önemli bilgiler olsa da ağaların şahsiyeti ile ilgili yazılanlar, hissi ve tarafgir bir şekilde kaleme alındığından ilmîlikten uzaktır.! Haberler > Osmanlı Sarayında Haremin Baş Sorumlusu ''Hadım Ağaları'' Hakkında Bilinmeyenler - 1644 Osmanlı'da harem her zaman ilgi çeken bir konu olmuştur. Burasının gizliliği ve hakkında az bilgi bulunması da insanları meraka sarf etmektedir. Biz burada ise haremden değil, oranın baş sorumlusu olan harem ağalarından bahsedeceğiz. Harem Ağası-Hadım Ağası veya Kızlar Ağası diye anılan bu görevliler devrinden itibaren Osmanlı'da görülmektedirler. Genellikle Afrika ve çevresinden, bazen de Avrupa'dan hadım edilmiş vaziyette saraya getirilirlerdi. Avrupa'dan gelenler beyaz oldukları için akağa, Afrika'dan gelenler de siyahi olduklarından karaağa diye anılmışlardır. Yıllarca Osmanlı'nın merkezi olan Topkapı Sarayının son kapısı Babü's-Saadet ile Haremde görev alırlardı. İlk geldikleri andan itibaren sıkı bir dil, edep ve usul-adet eğitiminden geçerlerdi. Eğitimini tamamlayıp vazifeye başlayan hadımlar zaman içerisinde yükselebilirlerdi. Babü's-Saadet'te genelde akağalar, Darüssaadette harem ise karaağalar tercih edilirdi. Haremde vazifeli hadımların çirkin olmasına da bilhassa dikkat edilirdi. Böylece birçok kadının arasında görev yapacak olan hadım ağası ile cariyeler arasında hiçbir münasebet bulunmaması amaçlanıyordu. Fakat bu kötü imajlarına binaen hadımlar toplum içerisine de çıkamıyorlar, insanlar tarafından soğuk karşılanıyorlardı. Hadımlar arasından çok yüksek devlet görevlerine hatta veziriazamlığa dahi yükselenler oldu. Hadım Şehabeddin Paşa, Hadım Ali Paşa, Hadım Sinan Paşa bunlara örnek olarak gösterilebilir. Hadım Ağaları haremdeki bütün işlerin sorumluluğuna sahiptiler. Gerektiğinde padişahla dahi görüşürlerdi. Haremdeki kadınların giydikleri kıyafetinden, yeni cariye alınmasına kadar her türlü iş hadım ağasından sorulurdu. Özellikle sonra önemleri daha da arttı. Padişahların zaman zaman bizzat yazılı emir göndermesi de bu görevlinin önemini bize göstermektedir. Kölelerin hadım edilmesi usulü oğlu Sultan Abdülmecid devrinde yasaklandı. Bu tarihten sonra da sarayda çeşitli hadımlar görev yapmaya devam etti. Topkapı Sarayının artık ikinci planda kalıp Dolmabahçe Sarayı ve sonrasında Yıldız Sarayının ön plana çıkmasıyla eski usul harem ağalığı da yavaş yavaş tarihe intikal etti. Geriye ise hadım ağaları üzerine yazılan hikayeler, söylentiler, harem üzerine yabancı elçilerin kaleme aldığı mübalağalı tasvirler günümüze kadar kaldı. Kaynaklar

osmanlıda gün başı ağaları ne iş yapar